Mobiele stad
De stad weer in beweging brengen op zo’n manier dat iedereen mee kan: dat is de mobiliteitsuitdaging. Een performant openbaar vervoer kan de ruggengraat van een duurzame mobiliteit worden. De fiets laten we uitgroeien tot een gezond en veilig alternatief voor de auto. En als je toch eens een auto nodig hebt, kies je het best voor een auto die zo weinig mogelijk vervuilt. Een slimme ruimtelijke ordening zorgt ervoor dat veel verplaatsingen gewoon niet meer hoeven. Op die manier trekken we het verkeer weer vlot en zorgen we voor propere lucht in de stad.
In onze Grote Bevraging bij meer dan 1000 inwoners van de Breydelstad komt ‘mobiliteit’ als derde prioriteit uit de bus. Niet verwonderlijk, want vandaag staat Brugge stil. Vanop de Expresweg tot diep in de binnenstad zit het verkeer muurvast. Fietsers en voetgangers wagen zich elke dag opnieuw in een heksenketel, terwijl de luchtvervuiling mensen ziek maakt.
Nochtans is mobiliteit voor iedereen een basisrecht. Hoe kan je namelijk werken of je ontspannen of mensen ontmoeten als je je niet kunt verplaatsen? Zonder mobiliteit geen participatie.
Het stadsbestuur heeft geen samenhangende visie op de stedelijke mobiliteit, met als gevolg dat de auto meer en meer plaats inneemt. Wij vertrekken van een coherent toekomstbeeld met een degelijk openbaar vervoer als ruggengraat van het verkeer, en met veel ruimte voor fietsers en voetgangers. Op die manier kunnen we ons veilig verplaatsen en weer propere lucht inademen.
Mobiliteit begint bij een slimme ruimtelijke ordening. Willen we van Brugge een stad maken waar de keuzes voor de fiets en het openbaar vervoer voor de hand liggen, dan moeten in elke buurt basisvoorzieningen aanwezig zijn. Winkels, diensten en medische centra, maar ook cultuurcentra, ontmoetingsplaatsen en open en groene ruimte: samen vormen ze een integrale wijk. Buurtbewoners moeten zo niet voortdurend de stad doorkruisen, maar vinden het nodige dicht bij huis. Nabijheid wordt zo het begin van mobiliteit en de auto wordt dan vanzelf overbodig.
We zorgen ervoor dat er al openbaar vervoer en fietsinfrastructuur is in buurten waar nieuwe woningen zullen worden gebouwd, zoals bijvoorbeeld nu in Assebroek.
Maar er zijn ook snelle remedies nodig. Om het verkeer hier en nu veiliger en vlotter te maken. Om de stad toegankelijk te maken voor wie er woont, werkt, leert of komt ontspannen. Goed samenwerken met de buurgemeenten, de Vlaamse Overheid, De Lijn en de NMBS is daarbij cruciaal. Net als het betrekken van bewoners, werknemers, bezoekers en studenten. Stedelijke mobiliteit stopt niet aan de gemeentegrenzen.
We streven naar een trendbreuk en willen dat in 2030 het overgrote deel van het vervoer en de verplaatsingen in de Brugse regio gebeurt te voet, met de fiets of met het openbaar vervoer. Dat is een noodzaak om de stad gezond te maken. Heel wat mensen zijn bereid om de auto te laten staan voor de fiets of het openbaar vervoer. Maar dan moet er ook een efficiënt, betaalbaar en goed georganiseerd alternatief voor de auto zijn. En dan gaat het niet over punten en komma’s, maar over een nieuwe aanpak van de Brugse mobiliteit. Dan gaat het over structurele investeringen in bus en tram, in fiets- en voetgangersinfrastructuur, in nieuwe manieren om ons te verplaatsen.
Wat wij willen
Eén. Een performant openbaar vervoer als ruggengraat
- We dringen aan op investeringen bij De Lijn: in voertuigen, infrastructuur en personeel. Zo verbeteren we de kwaliteit van de dienstverlening en de werkomstandigheden, en houden we De Lijn in openbare handen.
- We maken het openbaar vervoer in Brugge gratis, zodat veel meer mensen overstappen van de auto naar de bus.
- We verhogen het aanbod op de lijnen. Ideaal rijdt er elke vijf minuten in de spitsuren een bus, zoals nu het geval is op de gemeenschappelijke haltes van lijnen 1 en 2. In de daluren wordt dat elke tien minuten en ‘s nachts om het half uur.
- We zorgen ervoor dat de lijnen beter verspreid worden in de binnenstad en door de randgemeenten.
- We maken alle voertuigen van De Lijn toegankelijk voor mensen met een beperking of voor wie een kinderwagen bij heeft.
- We verbeteren de doorstroming van trams en bussen door een ‘groene golf’ voor het openbaar vervoer en de fiets in te stellen.
- We investeren hoogdringend in functionerende signalisatieborden met realtime informatie, zowel aan de haltes als in tram en bus. Deze borden zijn er nu op enkele haltes en op de stadsbussen, maar moeten uitgebreid worden
- Iedere Bruggeling heeft recht op een bus- of tramhalte dicht bij de voordeur.
- We vervangen de vervuilende Brugse bussen door bussen op waterstof, die ook lokaal geproduceerd worden.
- We pleiten voor De Lijn als uitbater van het vervoernet in Brugge. We bouwen de Brugse shuttlebus af.
- Voor een vlotte verplaatsing tussen de verschillende deelgemeenten voorzien we mobiliteitsknooppunten waar trein, tram en bus goed op elkaar zijn afgestemd: station Brugge, Brugge-Sint-Pieters, Lissewege en Zeebrugge-Dorp. Aan iedere invalsweg moet er een openbaar mobiliteitsknooppunt komen naar het voorbeeld van Rijsel.
- We pleiten voor de heropstart van het Neptunusplan van De Lijn, dat onder andere voorziet in het doortrekken van de kusttram door Brugge naar Torhout.
Meer achtergrondinformatie
Onder de rubriek ‘mobiele stad’ kwam in onze Grote Bevraging ‘betere verbindingen met trein, bus en tram’ als eerste eis naar voren. Het bussenplan dat werd ingevoerd in juli 2023 was een kaalslag voor het openbaar vervoer in Brugge. Een derde van de stedelijke bushaltes werd zonder enig overleg met de Bruggelingen geschrapt. Zelfs de gemeenteraadsleden lieten weten maar half te weten waarvoor ze gestemd hadden. Het terugbrengen van deze bushaltes is de eerste prioriteit. We moeten alle drempels verlagen om het openbaar vervoer te gebruiken, om te beginnen maken dat iedereen een halte heeft dicht bij hun voordeur.
Vandaag hebben 56 Europese steden een vorm van kosteloos openbaar vervoer. De tickets afschaffen leidde overal tot een spectaculaire groei van het aantal reizigers met de bus of de tram. Tegenover de weggevallen ticketinkomsten staan dan de weggevallen kosten voor automaten, controleurs en ontwaardingstoestellen. Gratis openbaar vervoer kan een sleutelmaatregel zijn om mobiliteit duurzamer en laagdrempeliger te maken.
Ook wie niet goed te been is, moet vlot de tram of bus kunnen nemen. Het kan niet dat wie afhankelijk is van een rolstoel of rollator, of wie met een kinderwagen op stap is, trams moet laten passeren omdat de opstap gewoon te hoog is.
De Lijn beschikt over een uitgebreide infrastructuur en over capabel en toegewijd personeel, maar begaat blunder na blunder, het gaat van de ene besparingsgolf naar de andere. De Vlaamse Regering dwingt ons openbaar vervoer in de richting van de privatisering. Materiaal wordt verwaarloosd. Door een tekort aan chauffeurs worden dagelijks tientallen ritten afgeschaft. Openbaar vervoer als georganiseerde stilstand?
We zetten de zaken recht met nieuwe investeringen. We waken erover dat De Lijn de beloftes voor extra personeel waarmaakt, zodat er een einde komt aan de afgeschafte ritten en aan overvolle en vuile voertuigen. Het invoeren van een ‘groene golf’ (bij de verkeerslichtsignalisatie) voor fietsers en het openbaar vervoer kan zorgen voor een vlotte doorstroming van trams en bussen. Bij vertraging moet de reiziger daar realtime informatie over krijgen via de signalisatieborden aan de haltes en in de voertuigen.
De weginfrastructuur vergroten trekt telkens weer nog meer wagens aan. Maar we vergeten vaak dat dit ook geldt voor het openbaar vervoer. Daarom nemen we met de Brugge De Lijn op sleeptouw om de armslag ervan te vergroten en bouwen we het sterke openbaar vervoer van morgen stelselmatig uit. Ons uitgangspunt daarbij is de basismobiliteit: voor iedereen een halte op wandelafstand van de voordeur en van de bestemming. Ook evenementenlocaties zoals het Concertgebouw en winkel-wandelzones linken we stevig aan het net van het openbaar vervoer, zodat mensen van buiten het centrum niet met de auto hoeven te komen. Op die manier overtuigen we de mensen om het openbaar vervoer te gebruiken, naar en binnen de stad.
In het openbaar vervoer van morgen zijn tram, bus en trein op elkaar afgestemd in mobiliteitsknooppunten. Zo willen we aan elke invalsweg een knooppunt zodat men gemakkelijk van de ene naar de andere deelgemeente kan reizen. Wij pleiten ook voor het doortrekken van de kusttram door Brugge naar Torhout.
Twee. Een stad met veel ruimte voor fietsers en voetgangers
- We tekenen autoluwe hoofdassen voor fietsers uit, die de stad doorkruisen, met een netwerk van ringwegen en dwarsverbindingen.
- Voor deze hoofdassen voeren we een groene golf in voor fietsers en het openbaar vervoer. Het ideale tempo wordt aangegeven met ledlichten naast het fietspad.
- In samenspraak met bewoners, scholen en middenveldorganisaties zorgen we voor vertakkingen vanaf deze hoofdassen naar de verschillende wijken.
- In woonwijken wordt de fiets de norm en de auto de gast. We richten de straten zo in dat de zone 30 goed wordt nageleefd.
- Straten zonder afgescheiden fietspad vormen we om tot zone 30.
- Iedere school moet een veilige omgeving worden voor zwakke weggebruikers; we willen het project in de Gistelse Steenweg met agenten en gemachtigde toezichters uitbreiden.
- Risicokruispunten maken we veiliger door de verkeerslichten zo af te stellen dat ze conflictvrij worden. Dan kunnen fietsers een kruispunt ook in één keer oversteken.
- Waar zijstraten fietspaden kruisen, brengen we voorrangsstrepen aan.
- In elke buurt voorzien we toegankelijke overdekte fietsparkings.
- Wij pleiten voor het invoeren van een Brugs fietsdeelsysteem
- Iedere kasseistrook in Brugge moet ook een afgescheiden fietspad krijgen, en we stoppen de bouw van nieuwe kasseistroken
Meer achtergrondinformatie
Zeker in de Brugse binnenstad is de fiets een van de meest gebruikte voertuigen in Brugge. Daarmee tonen de bewoners, werknemers, bezoekers en studenten de juiste weg. Het is aan de stad om die trend te versterken en in goede banen te leiden, want er komen meer en meer fietsers naar Brugge, in alle vormen en maten.
De voorbije jaren werd er geïnvesteerd in het fietsvriendelijker maken van kruispunten, maar meer dan het verzetten van verkeerslichten werd er niet gedaan. Daardoor gebeuren er nog veel te veel ongevallen met fietsers aan de ring. De lokale media en actiecomités zoals dat van de Baron Ruzettelaan in Assebroek brachten de knelpunten voor fietsers in Brugge in beeld en pleiten vanuit eigen fietservaring voor een aantal tamelijk eenvoudige maatregelen om de veiligheid te verbeteren. Daar maken we snel werk van.
Ook in de stad laat de fietsveiligheid nog erg te wensen over. ‘Investeren in een fietsvriendelijke stadsomgeving’ kwam onder de rubriek ‘fietsvriendelijke stad’ als belangrijkste eis uit onze Grote Bevraging. Gevaarlijke kruispunten waar fietsers werden doodgereden, werden jarenlang gewoon niet aangepakt. Pas na heel veel protest kwam het stadsbestuur met maatregelen op de proppen.
Fietshoofdstad Kopenhagen toont hoe je van de fiets een veilig en efficiënt vervoermiddel maakt in de stad. De Wereldgezondheidsorganisatie berekende dat, mochten alle Europese steden het fietsmodel van Kopenhagen kopiëren, elk jaar 10.000 levens gespaard kunnen worden. Wij willen dat Brugge dit model volgt. Daarvoor zijn grote fietsassen nodig die de verschillende delen van de stad met elkaar verbinden. Ze zijn het best autoluw en tramvrij, met een afgescheiden fietspad en een groene inrichting. In de eerste plaats bekijken we hoe we drie echte fietsringen kunnen ontwikkelen.
Daarnaast is er, vooral in de binnenstad, nood aan straalsgewijze verbindingen van en naar het centrum van de stad om deze ringen aan elkaar te koppelen. Op die hoofdassen passen we een groene golf toe voor de verkeerslichten, op het tempo van de fiets en het openbaar vervoer. Ledlichten aan de kant van het fietspad geven de juiste snelheid aan. Afhankelijk van het uur van de dag rij je zo zonder een voet op de grond te zetten van je werk naar huis of omgekeerd.
Vanuit de grote fietsassen maken we veilige aftakkingen naar de wijken van de stad. Deze trajecten ontwikkelen we samen met de bewoners, de scholen en de middenveldorganisaties. In de woonwijken bepalen fietsers en wandelaars de maat. Straten waar geen afgescheiden fietspad ligt, worden omgevormd tot zone 30. Auto’s worden bezoekers, de zone 30 wordt duidelijker aangegeven en door de inrichting van de straten gemakkelijker gehandhaafd.
Waar fietsers, voetgangers en gemotoriseerd verkeer elkaar kruisen, vermijden we zo veel mogelijk contact. Verkeerslichten moeten eenduidige informatie geven: groen betekent veilig oversteken. Waar dat vandaag niet het geval is, wordt een conflictvrij kruispunt gecreëerd. Daarbij krijgen alle voetgangers en fietsers samen groen terwijl het gemotoriseerd vervoer in alle richtingen rood licht heeft. Zo kunnen fietsers ook in één keer een kruispunt oversteken, in plaats van in twee of drie keer.
Om van Brugge een fietsstad te maken, moet fietsen ook eenvoudig en aangenaam zijn. We willen een Brugs fietsdeelsysteem lanceren. Zo kan iedereen zonder de wagen naar de winkel of de crèche. We zorgen ook voor fietsparkings in elke buurt, zodat fietsers hun fiets kwijt kunnen na de rit. We voorzien fietsenstallingen zowel in woonwijken als bij werk-, winkel- en recreatiegebieden. We vervangen kasseistroken zo veel mogelijk en leggen er geen nieuwe aan. Maar ook kleine dingen, zoals railings en voetbankjes aan verkeerslichten, maken het verschil.
Drie. Beter woon-werkverkeer - de invalswegen van en naar de stad
- We dringen bij de NMBS aan op een betere bediening van de lijnen van en naar de randgemeenten: de lijnen van en naar Zedelgem en Torhout, Oostkamp en Beernem, Blankenberge, Zeebrugge, Knokke.
- We dringen bij De Lijn aan om meer in te zetten in een betere bediening naar de randgemeenten zonder treinstation: Jabbeke, Zuienkerke, Damme
- Wie met de auto naar de stad komt, moet die gratis kunnen achterlaten in randparkings met een snelle en frequente verbinding van het openbaar vervoer naar het stadscentrum. We willen de huidige randparkings benutten en geen extra bijbouwen.
Meer achtergrondinformatie
We verbinden de haven met het openbaar vervoersnet van de stad. Vandaag rijdt in dat uitgestrekte gebied quasi geen enkele bus of tram, waardoor meer dan 80 procent van de werknemers er met de auto naartoe moet. In samenspraak met de vakbonden zorgen we voor haltes van de kusttram in het gebied en waterbussen zodat ook werknemers uit de haven op een duurzame manier naar hun werk kunnen gaan.
Vier. Gezonde mobiliteit begint bij een slimme ruimtelijke ordening
- We maken van Brugge een stad waar de keuzes voor de fiets en het openbaar vervoer gewoon het meest voor de hand liggen. Dat wil zeggen dat in elke buurt basisvoorzieningen aanwezig zijn en dat integrale wijken worden gevormd.
Meer achtergrondinformatie
We maken van Brugge een stad waar de keuzes voor de fiets en het openbaar vervoer gewoon het meest voor de hand liggen. Dat wil zeggen dat in elke buurt basisvoorzieningen aanwezig zijn. Winkels, diensten en medische centra, maar ook cultuurcentra, ontmoetingsplaatsen en open, groene ruimte: samen vormen ze een integrale wijk. Buurtbewoners moeten zo niet de ganse dag de stad doorkruisen, maar vinden het nodige dicht bij huis. Nabijheid wordt zo het begin van mobiliteit en de auto wordt vanzelf overbodig.
Vijf. We scheiden lokaal en doorgaand verkeer
- We investeren prioritair in duurzame transportmiddelen om het auto- en vrachtverkeer terug te dringen. Investeringen in weginfrastructuur komen op de tweede plaats.
- Door te investeren in bus, tram en fiets, maken we de auto stilaan overbodig. Wie toch een auto nodig heeft, moet kunnen rekenen op een stedelijk autodeelsysteem met waterstofwagens in wijkparkings.
- Om de parkeerdruk te verlagen stellen we de parkings van warenhuizen, bedrijven en stadsdiensten ‘s nachts en in het weekend open voor buurtbewoners.
- De vlotste en duurzaamste verplaatsing is er een die je niet hoeft te maken. Daarom zorgen we ervoor dat je in elke wijk kan wonen, leren, ontspannen, winkelen en werken.
- Bij de ontwikkeling van nieuwe woonzones wordt eerst voorzien in openbaar vervoer en fietspaden, nog voor de werkzaamheden starten.
- We voeren venstertijden in voor het vrachtvervoer, zodat dit vervoer zo weinig mogelijk met school- en woon-werkverkeer in contact komt.
- We voorzien in elke buurt centrale afhaalpunten voor pakjesdiensten. Zo lopen onze straten niet vol met bestelwagens van de verschillende bezorgers.
Meer achtergrondinformatie
Dat we willen dat koning auto troonsafstand doet in Brugge, hoeft niet te betekenen dat de auto een paria wordt. Grootouders bezoeken, vrienden helpen verhuizen … soms is een auto gewoon handig. En met minder auto’s wordt het vanzelf aangenamer rijden als je toch eens de auto neemt.
We kiezen ervoor het resterende autoverkeer zo duurzaam mogelijk te maken. Naast een stedelijk fietsdeelsysteem willen we werken aan een stedelijk autodeelsysteem dat voornamelijk gebruikmaakt van waterstof. Zo hoef je zelf geen auto te bezitten als je er maar af en toe een nodig hebt. Zoals de stad Utrecht kan ook Brugge gunstige voorwaarden voor een betaalbaar model onderhandelen via een openbare aanbesteding. De tankinfrastructuur in de buurtparkings waar deze wagens te vinden zijn, kan ook door privé-eigenaars gebruikt worden, waardoor we de drempel voor de aankoop van een wagen op waterstof verlagen.
Hoe minder auto’s in de stad, hoe lager de parkeerdruk. We zetten waar mogelijk in op buurtparkings, zodat er heel wat publieke ruimte vrijkomt in straten die nu wordt ingenomen door stilstaande wagens. We gaan onderhandelingen aan om de parkings van bedrijven, warenhuizen en stadsdiensten ‘s avonds en ‘s nachts open te stellen voor buurtbewoners, zodat ook op korte termijn parkeren minder een probleem wordt. Daardoor moeten er geen nieuwe randparkings bijgebouwd worden en kunnen we de huidige parkings correct gebruiken. De bestaande randparkings moeten ook beter bediend worden door De Lijn.
De e-commerce is ook in Brugge sterk gegroeid. Vandaag besteld, morgen geleverd is het credo van de sector. De impact op onze mobiliteit is navenant. Bestelwagens slibben onze wegen dicht. Vaak zijn ze ook halfleeg. Daarom promoten we centrale afhaalpunten en lockers. Nog altijd dicht bij huis, maar zonder de thuisleveringen.