De fusie van de haven van Zeebrugge met de haven van Antwerpen zorgde ervoor dat het met voorsprong de grootste haven van België is. Zeebrugge was al de tweede grootste haven van het land. In Zeebrugge en haar industrie werken zo'n twintigduizend mannen en vrouwen. Dag en nacht. Ze zorgen voor de wereldwijde distributie van wagens, fruit, vloeibaar aardgas en nog andere goederen. Het is een wereldspeler op vlak van roro-verkeer in de automobiel en is een belangrijke strategische pool van ons land.

 

De kennis in de distributie van energie maakt dat Zeebrugge een rol kan spelen in de energietransitie die we zullen moeten ondernemen in de sector om zowel de planeet als de jobs in de verschillende havenindustrieën te beschermen. De haven van Zeebrugge wordt gezien als de energiehub die nodig is om de activiteiten in de haven van Antwerpen (denk bijvoorbeeld aan de chemische cluster in Antwerpen, de tweede grootste wereldwijd) te verduurzamen. 

 

In dat kader besliste gasnetbeheerder Fluxys samen met enkele partners in 2018 te opteren voor een waterstoffabriek: een fabriek die hernieuwbare energie omzet in groene waterstof en die ook kan opslaan. Experts zijn het erover eens dat een dergelijke fabriek de prijzen van groene waterstof kan doen dalen en de toegang tot die waterstof de beste garantie is voor de chemie- en automobielsectoren in en rond de havens van Antwerpen en Gent, en bij uitbreiding ook de distributie van die goederen uit Zeebrugge. Door wettelijke redenen is Fluxys uit dit project moeten stappen, waardoor er nu alleen privépartners overblijven.

 

Zo’n consortium dat alleen uit privépartners bestaat, brengt risico’s met zich mee. Denk maar aan hoe INEOS in Antwerpen de e-methanolfabriek ‘Power to Methanol’ vroegtijdig liet stopzetten vanwege de ‘onvolwassen markt van groen methanol’. We kunnen ons een dergelijke stop niet veroorloven als het gaat om waterstof. De overheid moet de leidende rol nemen als het gaat om nieuwe technologieën, niet de privé. Wij pleiten er daarom voor dat Brugge zelf de lead neemt in deze discussie en zich inschrijft in dit consortium, nog los van haar aanwezigheid in Port of Antwerp-Bruges. 

We richten een Brugs stedelijk energiebedrijf op. Een publiek energiebedrijf van ons allemaal met drie doelen voor ogen: een goede dienstverlening met betaalbare energieprijzen voor de Bruggeling, de productie van 100 procent hernieuwbare energie, bij voorkeur op Brugs grondgebied, en het actief uitvoeren van een ambitieus plan voor energiebesparing. Zo kunnen we de verstikkende winstlogica uitschakelen die de energiesector vandaag zo verlamt en volop gaan voor duurzame energie. Kopenhagen, Stuttgart en München doen het ons al voor. Hun stedelijke energiebedrijven produceren duurzame stroom aan betaalbare prijzen. En ook bij ons is dat mogelijk: Ebem, een energiebedrijf dat volledig in handen is van de gemeente Merksplas, investeert volop in hernieuwbare energie.

In haar klimaatplannen beweert het stadsbestuur dat ze ijveren voor duurzame, hernieuwbare, lokale energieproductie. In de praktijk komt dit neer op het ‘aanmoedigen’ van privébedrijven. Commerciële energiemultinationals denken aan het kapitaal van hun aandeelhouders, niet aan de noden van de burgers en de planeet. Als we onze portemonnee én het klimaat willen beschermen, dan moeten we onze energie in eigen handen nemen.

 

Grote initiatieven vanuit de stad blijven uit, met als gevolg dat Brugge een slechte leerling is wanneer het aankomt op zonne-energie. Uit een studie van het Vlaams Energieagentschap blijkt namelijk dat er maar 7% van benut wordt. De initiatieven die er wel komen, worden opgestart door burger- en wijkcomités. Deze burgerinitiatieven moeten aangemoedigd en gefaciliteerd worden. Maar de stad moet ook haar eigen verantwoordelijkheid dragen: zonder een publiek investeringsplan zullen de nodige grootschalige projecten nooit gebeuren.

 

Het stedelijk energiebedrijf investeert ook zelf in hernieuwbare energie. In zonnepanelen op de gebouwen van de stadsdiensten, op de magazijnen in de haven en op de uitgestrekte daken van de stad die interessant zijn volgens de zonnekaart.

 

We werken verder aan een windplan. Het stadsbedrijf investeert in de verdere uitbreiding van het windmolenpark in de haven. Hierbij letten we op dat de minimale afstand van 1500 meter tegenover woonhuizen gerespecteerd wordt, zodat we geluidsoverlast en slagschaduw vermijden. Het energiebedrijf kiest ervoor om die investeringen zelf te doen en besteedt ze niet uit aan privépartners. Zo worden betaalbare prijzen verzekerd en stromen de opbrengsten terug naar de Bruggeling.

 

Door de verschillende dragers van energie, de energienetten zelf en de energiebesparing in één publiek bedrijf samen te bundelen, openen we de weg naar een efficiënt groen energiebeleid. Want integratie is de sleutel om de soms grillige productie van groene energie te kunnen stroomlijnen, dat leren de groene steden in Duitsland en Denemarken ons. 

Het Brugse energiebedrijf investeert ook verder in het stedelijk warmtenet. Hierbij wordt de restwarmte van de industrie niet geloosd (op zich een zware vorm van vervuiling), maar gebruikt om de warmtevraag elders op te vangen. IVBO doet dit ondertussen al 40 jaar voor het AZ Sint-Jan, de gevangenis en een deel van de bedrijvenzones en wijken in Sint-Pieters. Een overkoepelend plan voor heel Brugge blijft echter uit. Nochtans is het hergebruik van warmte voor zowel industrie als gezinnen een zeer duurzame manier van omgaan met energie. We willen een heffing op het lozen van restwarmte, zodat deze verspilling (die bovendien schadelijk is voor het milieu) tegengegaan wordt.

 

We zetten niet enkel in op betere energieproductie, maar ook op energiebesparing en -efficiëntie. Veel initiatieven van het stadsbestuur om isolatie aan te moedigen hebben hun doel gemist, zoals de campagnes in de volkswijken. De procedures blijven vaak te ingewikkeld, men kan de kost niet dragen, of men is als huurder niet in de positie om renovaties door te voeren. Door planmatig blok tot blok naar de mensen te gaan, ze te helpen, en over te gaan tot renovatie zorgt het stedelijk energiebedrijf voor effectieve campagnes voor energiebesparing.

 

Het Brugs energiebedrijf kijkt de kat niet uit de boom, maar ondersteunt Bruggelingen, verenigingen, coöperaties en bedrijven die in hernieuwbare energie willen investeren. Wie de middelen niet heeft om een batterij zonnepanelen aan te schaffen, helpen we een handje via een derdebetalerssysteem waarbij het stedelijk energiebedrijf de kosten van de installatie voorschiet. Daardoor daalt de energiefactuur van de eigenaar, maar toch blijft die hetzelfde bedrag doorbetalen. Het verschil gaat naar de afbetaling van de investering. Als die volledig vergoed is, daalt de factuur naar het echte, lagere niveau en kan de eigenaar genieten van gratis hernieuwbare energie. Zo verlaten de centen die we voor stroom betalen de stad niet voor olie of gas uit de andere kant van de wereld, maar worden ze opnieuw geïnvesteerd in de Brugse samenleving.

 

Een andere sleutel is de inspraak van de bevolking, die eindelijk zeggenschap krijgt over haar eigen energie. We willen geen ondoorzichtig beslissingsorgaan, maar een echt burgerbedrijf dat verantwoording aflegt aan de Bruggelingen. Daarom moeten werknemers van het bedrijf en burgers elk één derde van de raad van bestuur verkiezen. Alle vergaderingen moeten publiek zijn, en Bruggelingen moeten de mogelijkheid hebben om punten op de agenda te laten plaatsen.

 

Al sinds de liberalisering van de energiemarkt zijn de prijzen fors toegenomen. Multinationals zoals Engie-Electrabel maken woekerwinsten dankzij afgeschreven kerncentrales, en lobbyen ondertussen om de transitie naar groene stroom tegen te houden.

 

Wanneer de regering subsidies uitkeert voor groene energie vloeien de winsten vooral terug naar de grote multinationals. Die leggen namelijk zonnepanelenparken aan als een soort financiële belegging. De subsidies worden intussen doorgerekend aan de belastingbetaler en de consument via bijvoorbeeld de (intussen vernietigde) Turteltaks of het steeds hogere prosumententarief. De consument moet zo opdraaien voor de winstvoet van de allerrijksten. 

Ook de stijging van de distributienettarieven en de heffingen waren een belangrijke factor in de stijgende prijzen. Ondertussen maken die kosten ongeveer twee derde van de prijs uit. Hier hebben steden en gemeenten heel wat in de pap te brokken: de raden van bestuur van Eandis, Elia, Fluxys, en Infrax worden bemand door politici die uit de gemeenten afgevaardigd worden. In plaats van in te zetten op moderne infrastructuur of de prijzen te doen dalen, eisen ze daar als aandeelhouders vooral zoveel mogelijk dividenden.

Brugge klimaatneutraal maken tegen 2035 draait om meer dan duurzame energie en een omschakeling in de industrie. Het gaat ook over anders omgaan met mobiliteit en met wonen. Het gaat over heel bewust omgaan met de publieke ruimte. Wij willen van Brugge een groene, ecologische stad maken. Dat is broodnodig om de leefbaarheid van de stad en de gezondheid van de Bruggelingen te bewaken, maar ook om de effecten van klimaatverandering (oververhitting en overstroming) op te vangen. Klimaatbeleid is geen eiland op zich: het loopt als een groene draad door alle beleidsdomeinen heen.

De stad moet zelf het voortouw nemen in haar klimaatbeleid. De stad moedigt groepsaankopen aan, maar investeert nog altijd niet in eigen groene stroom..

 

We moeten blijven inzetten op energiebesparing. Bij nieuwe stadsprojecten, zoals de plannen rond het Kaaidistrict, moet passiefbouw de norm worden. 

We maken van Brugge  een stad waar de keuzes voor de fiets en het openbaar vervoer gewoon het meest voor de hand liggen. Daarvoor moeten ook voldoende alternatieven voorzien worden, wat nu niet het geval is.

 

In de ruimtelijke planning van onze stad verleggen we de prioriteiten. In een klimaatneutrale stad krijgen de winsten van projectontwikkelaars geen voorrang. Ook sociale woningen moeten zo energiezuinig gebouwd of gerenoveerd worden. De PVDA vindt dat elke Bruggeling moet kunnen wonen in een kwaliteitsvolle, energiezuinige woning. We richten de stad zo in dat de energiezuinigste keuzes ook de meest logische worden. Dat wil zeggen dat in elke buurt basisvoorzieningen aanwezig zijn: winkels, diensten en medische centra, maar ook cultuurcentra, ontmoetingsplaatsen, en open en groene ruimte. We voorzien voldoende overdekte parkeerplaatsen voor fietsen. Deze visie wordt verder uitgewerkt in het hoofdstuk ‘Mobiele Stad’.